مقدمه
گذار از کودکی به نوجوانی می تواند برای فرزند شما دشوار باشد. نوجوان شما در این دوره با تغییرات هورمون، افزایش مسئولیت ها، و از همه مهمتر اتفاق سرنوشت سازی مثل کنکور سر و کار دارد. اما این بدان معنا نیست که نوجوان شما باید در خانه بیکار بچرخد، در انجام کارهایش شکست بخورد و ضرب الاجل تکالیف مدرسه را از دست بدهد. تنبلی در نوجوانان را می توان با ایجاد قوانین محکم برای نوجوان خود و پایبندی به آنها، ایجاد انگیزه در نوجوان برای انجام کارهای خانه و سایر تعهدات، و صحبت با نوجوان در مورد مسائل یا مشکلاتی که ممکن است در مدرسه یا خانه داشته باشد، تنظیم کرد و به این ترتیب موجبات موفقیت فرزند را فراهم کرد.
۱
با نوجوان خود ارتباط برقرار کنید
۱
به نوجوان خود گوش دهید و صبور باشید.
برای موفقیت فرزند از گذاشتن کلمات در دهان او یا قطع صحبت های او در هنگام صحبت خودداری کنید. با پرسیدن سؤالات معمولی در مورد روزش یا اینکه آزمون در مدرسه چگونه پیش رفت، او را تشویق کنید که صحبت کند. به پاسخ های او توجه کنید و به او اجازه دهید افکارش را به اشتراک بگذارد.
- مکالمه دو طرفه داشته باشید. این که به نوجوان خود نشان دهید که به افکار و نظرات او در طول مکالمه اهمیت می دهید، به او اعتماد به نفس بیشتری می دهد تا با شما باز و صادق باشد. به او اجازه سؤال پرسیدن بدهید و بگذارید خودش فکر کند.
- یک مثال شروع کننده مکالمه ممکن است این باشد: “در مدرسه اوضاع چطور است؟” “آزمون چگونه گذشت؟” “آیا جشنی که در مدرسه‌تان برگزار شد سرگرم کننده بود؟”
- برای موفقیت فرزند به نوجوان خود نشان بدهید که شما به آنچه در زندگی آنها می گذرد اهمیت می دهید و شما آنجا هستید تا گوش دهید. مثلا میتوانید به او بگویید اگر در مدرسه مشکلی داری میتونی با من صحبت کنی یا هر موقع نیاز به صحبت داشتی من گوش میدم یا یادت باشه تو میتونی حرف بزنی و من گوش میدم.
۲
حواستان به برنامه خواب نوجوان خود باشد.
بیشتر نوجوانان ممکن است تنبل یا حواس پرت به نظر برسند، در حالی که در واقع، اغلب دچار کمبود خواب هستند. برخلاف بزرگسالان، نوجوانان در واقع از نظر بیولوژیکی مستعد خوابیدن دیرتر و دیرتر بیدار شدن هستند، نه صبح زود. بنابراین وقتی نوجوان شما در ساعت ۷ یا ۸ صبح مجبور می شود از رختخواب بیرون بیاید تا به مدرسه برود و یاد بگیرد، چرخه های طبیعی خوابش از بین می رود و احتمالاً تنبل و بی انگیزه به نظر می رسد، که همگی نشانه های کمبود خواب هستند. به همین دلیل است که بسیار مهم است که برای موفقیت فرزند خود نوجوان شما در زمان مناسبی به رختخواب برود تا اطمینان حاصل شود که او هشت ساعت کامل در شبانه روز می خوابد. این امر به جلوگیری از تنبلی منجر میشود و اطمینان حاصل می شود که او انرژی کافی برای روز را دارد و تنبلی نمیکند.
- در مورد الگوهای خواب نوجوان خود و زمان معمول خواب او با او صحبت کنید. زمان خواب ثابت هر شب، حتی در تعطیلات آخر هفته، به تنظیم چرخه طبیعی خواب او کمک می کند و به بدن او اجازه می دهد به اندازه کافی استراحت کند. به عنوان مثال، اگر او مجبور است پنج روز در هفته برای مدرسه ساعت ۷ صبح از خواب بیدار شود، باید حداکثر تا ساعت ۱۱:۳۰ شب به رختخواب برود تا اطمینان حاصل شود که هشت ساعت خواب کامل دارد. سپس برای جلوگیری از تنبلی نوجوان باید سعی کند آخر هفته ها به این زمان خواب پایبند باشد تا چرخه طبیعی خواب خود را رها نکند.
۳
برای جلوگیری از تنبلی نوجوان ارزش پیروی از تعهدات و مسئولیت ها را توضیح دهید.
بسیاری از نوجوانان هنگامی که از آنها خواسته می شود کارهای خانه یا وظایف خود را انجام دهند، از انجام دادن کار طفره میروند، زیرا آنها ارزشی در انجام این کارها نمی بینند. آنها ممکن است فکر کنند،حالا اگر فراموش کنم زباله ها را بیرون بیاورم یا اتاقم را تمیز کنم، چه؟ چه اهمیتی دارد؟ برای موفقیت فرزند خود به عنوان والدین، شما باید به او توضیح دهید که خود شما هم گاهی دلتان نمیخواهد به سرکار بروید یا غذا بپزید و میخواهید با دوستانتان وقت بگذرانید اما ترجیح میدهید کارها را در زمان خودش و کامل انجام دهید در نتیجه با توجه به مسیولیت‌هایی که خانه و خانواده دارد برای جلوگیری از تنبلی نوجوان او نیز باید به همین شکل رفتار کند.
- در کارهایی که امکانش هست با یکدیگر همکاری کنید و لذت کار تیمی با اعضای خانواده را به نوجوان خود نشان دهید. این امر به او انگیزه می دهد تا نقش خود را به عنوان عضوی از خانواده انجام دهد و باعث جلوگیری از تنبلی نوجوان میشود.
۴
برای موفقیت فرزند بررسی کنید که آیا مشکلات دیگری در خانه یا مدرسه وجود دارد یا خیر.
تنبلی گاهی اوقات می تواند نشانه ای از مسائل دیگر مانند کمبود خواب، افسردگی، استرس یا سایر کشمکش های درونی باشد. اگر به نظر می رسد نوجوان شما تنبل یا تنبل تر از حد معمول است و علائم دیگری از افسردگی یا اضطراب را نشان می دهد، برای جلوگیری از تنبلی در نوجوان با او صحبت کنید.
- اگر نگران افسردگی یا اضطراب نوجوان خود هستید، در مورد مراحل بعدی با یک متخصص روانشناس یا یک مشاور صحبت کنید.
۲
قوانین پایه تنظیم کنید.
۱
بازی های کامپیوتری و استفاده از موبایل را در نوجوان خود را محدود کنید.
بیشتر نوجوانان با رایانه، گوشی هوشمند یا جدیدترین بازی ویدیویی به راحتی حواسشان پرت شده و دچار بی حالی می شوند.برای جلوگیری از تنبلی نوجوان به جای منع کامل نوجوان خود، که می تواند منجر به دعوا یا درگیری شود، محدودیت های زمانی خاصی را برای این عوامل حواس پرتی قرار دهید، مانند عدم استفاده از تلفن های هوشمند سر میز شام یا در زمانی که برنامه مطالعاتی آنها تمام نشده یا عدم انجام بازی های ویدئویی بعد از ساعت ۱۰ شب. این به نوجوان شما اجازه می دهد تا زمان و انرژی خود را روی کنکور یا کارهایش متمرکز کند. همچنین تضمین میکند که او تمام شب را پشت لپتاپ نىست و می‌تواند برای یک روز سخت به خوبی استراحت کند.
- برای موفقیت فرزند خود هنگام تعیین محدودیت برای نوجوان خود، مهم است که شما نیز با پیروی از قوانین مشابه، الگوی خوبی برای او باشید. اگر نوجوان شما اجازه ندارد در هنگام شام تلفن همراه خود را همراه داشته باشد، هنگام صرف شام، شما هم تلفن خود را روی میز نیاورید. این به نوجوان شما نشان می دهد که خودتان نیز می توانید از همان قوانینی که برای او تعیین کرده اید پیروی کنید.
۲
پیامدهایی برای جلوگیری از تنبلی ایجاد کنید.
اگر نوجوان شما مخالف انجام کارهایش است یا از هیچ یک از محدودیت های شما پیروی نمی کند، برای جلوگیری از تنبلی در مورد عواقب آن قاطعانه و شفاف برخورد کنید. این عواقب می‌تواند از ممانعت برای معاشرت با دوستانش تا کاهش پول تو جیبی یا… متغییر باشد.
- به عنوان یک والد برای موفقیت فرزند خود، باید قوانینی را که تعیین کرده اید اجرا کنید. نوجوان شما ممکن است ناراحت یا عصبانی شود، اما عواقب اعمال خود را درک خواهد کرد و احتمالاً تنبلی را تکرار نمیکند.
- سعی کنید بیش از حد واکنش نشان ندهید و پیامدی که برای اشتباه فرزند خود در نظر میگیرید با کاری که انجام داده تناسب داشته باشد.
۳
عصبانی نشوید و نظرات منفی فرزند خود را به دل نگیرید.
نوجوان شما احتمالاً اوایل برای تعیین قوانین و تعیین تکالیف مقاومت می کند، بنابراین برای بحث و گفتگو آماده باشید. برای جلوگیری از تنبلی حواستان باشد عصبانی نشوید و هرگز فریاد نزنید. در عوض، روی پاسخ دادن آرام و مثبت بودن در مورد موقعیت تمرکز کنید. نوجوان شما به یک والدین کنترل شده بهتر پاسخ می دهد تا والدین عصبانی.
- به جای برداشتن تلفن یا رایانه او وقتی به حرف شما گوش نمی‌دهد، برای موفقیت فرزند خود گزینه دیگر این است که به سادگی از او بخواهید کاری را انجام دهد و سپس آنجا بایستید و او را تماشا کنید تا زمانی که تنبلی را کنار بگذارد و کار را کامل کند. نوجوان شما ممکن است بگوید که شما غیرمنطقی هستید، اما به زودی متوجه می شود که تا زمانی که تنبلی خود را متوقف نکند، از تماشای او دست نخواهید کشید. این نوع رفتار بهتر از نق زدن یا فریاد زدن بر سر نوجوان شما عمل می کند.
۳
به نوجوان خود انگیزه بدهید
۱
بررسی کنید که نوجوان شما چگونه وقت خود را می گذراند.
برای جلوگیری از تنبلی فرزند خود مشاهده کنید که چرا فکر میکنید نوجوان شما تنبلی می کند. آیا او تمام روز را با رایانه خود می گذراند؟ شاید او بیشتر وقت خود را با تلفن خود، صحبت با دوستان و غفلت از وظایف یا مسئولیت های خود می گذراند. قبل از اینکه بتوانید انگیزه کافی برای نوجوان خود ایجاد کنید، باید تعیین کنید که او چگونه وقت خود را تلف میکند است. این به شما کمک می کند تا طرز فکر فعلی او را درک کنید و هر گونه الگوی تنبلی را تشخیص دهید.
۲
از سیستم پاداش استفاده کنید.
هنگامی که رفتار تنبل نوجوان خود را مشاهده کردید، برای جلوگیری از تنبلی می توانید از این الگوهای تنبلی برای ایجاد یک سیستم پاداش شخصی استفاده کنید. به عنوان مثال، نوجوان شما ممکن است دوست داشته باشد زمان زیادی را صرف چت کردن با تلفن خود کند. سپس میتوانید به او بگویید قبل از اینکه بتواند با تلفنش پیامک بدهد، باید کارهای روزانه‌اش را انجام دهد و برنامه درسی اش را بخواند. سپس ارسال پیامک با تلفن خود را به عنوان یک امتیاز و بخشی از پاداش خود برای انجام کارهایش خواهد دید. یا، اگر نوجوان شما تمایل دارد زمان زیادی را در مقابل رایانه خود بگذراند، برای موفقیت فرزند خود استفاده از رایانه او را تا زمانی که میز شام را چیده یا اتاقش را تمیز نکرده است محدود کنید.
- جوایز را بر اساس ترجیحات نوجوان خود تنظیم کنید، زیرا اگر چیزی که به آن علاقه داشته باشد، پاداش او باشد با احتمال بیشری کار را انجام میدهد.
۳
نوجوان خود را تشویق کنید تا فعالیت های ورزشی موردعلاقه خود را انجام دهد.
مغز شما بخشی از بدن شماست، بنابراین منطقی است که هر چه به طور کلی سالم تر باشید، مغز شما سالم تر خواهد بود و به استفاده بهتر از مغز منتهی میشود. ورزش منظم باعث ایجاد کارایی بیشتر در تامین اکسیژن و مواد مغذی مغز می شود و می تواند خلق و خو و سیستم ایمنی بدن شما را افزایش دهد.برای جلوگیری از تنبلی و موفقیت فرزند او را تشویق کنید ورزش کند این باعث می شود نوجوان شما وقت خود را صرف فعالیتی کند که از آن لذت می برد و به او انگیزه می دهد تا استعدادها و مهارت های خود را شکوفا کند.
۴
به نوجوان خود برای هر دستاورد یا موفقیتی تبریک بگویید.
هنگامی که نوجوان شما انگیزه خود را با برنده شدن در یک جایزه یا کسب نمره بالا در یک آزمون نشان داد، از او تعریف کنید. این به نوجوان شما نشان خواهد داد که قدردان زحمات او هستید و برای موفقیت او ارزش قائل هستید.
- ممکن است بخواهید به نوجوان خود یک پاداش پولی مانند پول توجیبی اضافی یا زمان بیشتری برای بازی با رایانه بدهید، اما کلمات محبت آمیز تشویق کننده می تواند به خودی خود یک پاداش برای یک نوجوان باشد و باعث جلوگیری از تنبلی بشود.
نتیجه‌گیری:
در دوره نوجوانی برای جلوگیری از تنبلی فرزند خود و ایجاد ویژگی مسیولیت پذیری در وی که منجر به موفقیت در کنکور هم میشود باید بدانید که:
- برای جلوگیری از تنبلی در نوجوانان با آنها به صورت مستمر در ارتباط باشید تا ببینید آیا علت زمینه ای وجود دارد یا خیر. استرس، افسردگی و مشکلات خواب می توانند بر اهمال کاری تاثیر بگذارند.
- برای نوجوان خود مسیولیت‌های کوچکی در منزل در نظر بگیرید و آنها را مکتوب کنید. عواقبی را برای انجام ندادن کارهای خانه تعیین کنید و حتما آنها را اجرا کنید.
- هنگامی که نوجوان خود به تعهدات خود عمل می کند، پاداش دهید. این پاداش باید متناسب با نیازها و علایق نوجوان باشد.
سوالات رایج:
✅ چگونه به فرزند خودم انگیزه درس خواندن بدهم؟
از سیستم پاداش استفاده کنید، به نوجوان خود برای هر دستاورد یا موفقیتی تبریک بگویید.
✅ چگونه استفاده از موبایل را در فرزندم محدود کنم؟
برای جلوگیری از تنبلی در مورد عواقب آن قاطعانه و شفاف برخورد کنید. این عواقب می‌تواند از ممانعت برای معاشرت با دوستانش تا کاهش پول تو جیبی یا… متغیر باشد.
- به عنوان یک والد برای موفقیت فرزند خود، باید قوانینی را که تعیین کرده اید اجرا کنید. نوجوان شما ممکن است ناراحت یا عصبانی شود، اما عواقب اعمال خود را درک خواهد کرد و احتمالاً تنبلی را تکرار نمیکند.
- سعی کنید بیش از حد واکنش نشان ندهید و پیامدی که برای اشتباه فرزند خود در نظر میگیرید با کاری که انجام داده تناسب داشته باشد.
✅ چگونه با فرزندم ارتباط بیشتری برقرار کنم؟
به نوجوان خود گوش دهید و صبور باشید. برای موفقیت فرزند از گذاشتن کلمات در دهان او یا قطع صحبت های او در هنگام صحبت خودداری کنید. با پرسیدن سؤالات معمولی در مورد روزش یا اینکه آزمون در مدرسه چگونه پیش رفت، او را تشویق کنید که صحبت کند. به پاسخ های او توجه کنید و به او اجازه دهید افکارش را به اشتراک بگذارد.
✅ چه کار کنم فرزندم تنبلی را کنار بگذارد و درس بخواند؟
برای جلوگیری از تنبلی در نوجوانان با آنها به صورت مستمر در ارتباط باشید تا ببینید آیا علت زمینه ای وجود دارد یا خیر. استرس، افسردگی و مشکلات خواب می توانند بر اهمال کاری تاثیر بگذارند.
- برای نوجوان خود مسیولیت‌های کوچکی در منزل در نظر بگیرید و آنها را مکتوب کنید. عواقبی را برای انجام ندادن کارهای خانه تعیین کنید و حتما آنها را اجرا کنید.
- هنگامی که نوجوان خود به تعهدات خود عمل می کند، پاداش دهید. این پاداش باید متناسب با نیازها و علایق نوجوان باشد.
با مشاورین مرکز مشاوره کنکور پوردستمالچی در ارتباط باشید.
